Zwangerschap: aanpassingen in het werk!

Bij zwangerschap en borstvoeding kunnen sommige werkzaamheden risico’s opleveren. Het is belangrijk dat je de risico’s kent en dat er goede afspraken zijn over hoe wordt omgegaan met aanpassingen in het werk als dit nodig is. De organisatie regelt voorzieningen voor het rusten en kolven als dat nodig is.

De volgende belasting kan effect hebben:

• Bepaalde gevaarlijke stoffen (desinfectiemiddelen e.a stoffen)
• Bepaalde infectieziektes of de behandeling na een incident
• Fysieke belasting zoals tillen, langdurig staan of veel bukken
• Lawaai
• Trillingen
• Te hoge werkdruk en belastende werktijden
• Fysieke agressie
• Straling

Vanwege deze risico’s zijn in de Arbowet eisen gesteld aan bescherming bij zwangerschap. Zwangere vrouwen mogen zich niet (laten) blootstellen aan sommige risico’s.

Werk kan een negatieve invloed hebben op de zwangerschap. Vrouwen die zwanger zijn of willen worden of borstvoeding geven, moeten daarom beschermd worden tegen schadelijke invloeden. Dat betekent dat de organisatie:

• In beeld heeft waar risico’s voor zwangerschap in het werk kunnen optreden (door middel van een Risico-Inventarisatie & -Evaluatie).
• Afspraken maakt over hoe zwangere vrouwen tegen deze invloeden beschermd worden en hoe werkgever dit in de organisatie mogelijk maakt.
• Voldoende voorlichting en instructie daarover geeft.
• Zorgt dat de benodigde voorzieningen beschikbaar zijn.

Formeel gaat de zorgplicht van de werkgever pas in op het moment dat de medewerker gemeld heeft zwanger te zijn. Omdat er ook invloeden zijn (gevaarlijke stoffen, infectierisico’s) die daarvoor al gevaar opleveren, is het zaak medewerkers in algemene zin voorlichting en instructie te geven over de risico’s van het werk op de zwangerschap. Zij kunnen dan zelf het initiatief nemen om bij een zwangerschapswens na te gaan of er aanpassingen in het werk gewenst zijn.

De volgende punten zijn belangrijk om ten minste te regelen:

• Leg in de RI&E vast welke arbeidsomstandigheden een risico vormen bij zwangerschap en borstvoeding. Houd minimaal rekening met de aspecten genoemd in de download ‘Zwangerschap en werk in de ggz´ en ’Borstvoeding en werk in de ggz´.
• Maak afspraken over werkzaamheden die niet mogen worden uitgevoerd door zwangere medewerkers of door medewerkers die borstvoeding geven. Maak ook afspraken over hoe het werk in die situaties wordt aangepast en hoe vervanging wordt geregeld. Vul dit minimaal in volgens de criteria van de downloads ‘Zwangerschap en werk in de ggz´, ’Borstvoeding en werk in de ggz´ en ‘Organiseren van aanpassing werk bij zwangerschap ggz´.
• Regel dat zwangere vrouwen informatie kunnen inwinnen bij een deskundige wanneer zij vragen hebben over zwangerschap en werk, bijvoorbeeld door hier een gerichte afspraak over te maken met de bedrijfsarts.
• Verstrek voorlichting en instructie aan vrouwen over de risico’s en mogelijkheden om die te vermijden. Doe dit bij indiensttreding en opnieuw wanneer zij aangeven zwanger te zijn of willen worden.
• Wijs een ruimte aan die gebruikt kan worden tijdens de zwangerschap om rust te nemen en om te kolven bij borstvoeding. Richt deze kamer doeltreffend in. Houd minimaal rekening met de aspecten genoemd in de download ‘Borstvoeding en werk in de ggz ’.

Meer informatie

In de diverse onderdelen van deze website vind je specifieke informatie over risico’s en bescherming bij zwangerschap. Zie daarvoor Werkdruk, Fysieke belasting, Zwangerschap, borstvoeding en biologische risico’s en Zwangerschap en werken met gevaarlijke stoffen.

Je werk kan schadelijke invloed hebben op de zwangerschap. Als je zwanger wilt worden of al zwanger bent, kijk dan goed waar je rekening mee moet houden. Jouw werkgever past het werk aan als dat vanwege de zwangerschap of borstvoeding nodig is. Dat kan natuurlijk pas als jij gemeld hebt dat je zwanger bent of wilt worden. Vraag van jouw werkgever informatie over ‘zwangerschap en werken’ als dit voor jou aan de orde is.

De volgende belasting kan effect hebben:

• Bepaalde gevaarlijke stoffen
• Bepaalde infectieziektes of de behandeling na een incident
• Fysieke belasting zoals tillen, langdurig staan of veel bukken
• Te hoge werkdruk en belastende werktijden
• Fysieke agressie
• Lawaai
• Trillingen
• Straling

Vanwege deze risico’s zijn in de Arbowet eisen gesteld aan bescherming bij zwangerschap. Zwangere vrouwen mogen zich niet (laten) blootstellen aan sommige risico’s.

Wat doe je als je borstvoeding gaat geven of wilt kolven?

• Geef bij je leidinggevende tijdig aan dat je borstvoeding wilt geven en daarover afspraken wilt maken.
• Weet met welke gevaarlijke stoffen en biologische agentia je in aanraking kunt komen die schadelijke gevolgen kunnen hebben in de periode van borstvoeding en vermijd deze.
• Ga zelf na of je immuun bent voor relevante biologische agentia en check bij een uitbraak van infectieziektes op je werk of deze van invloed zijn op de borstvoeding.
• Als je vragen hebt, stel die dan. Vraag je leidinggevende of vraag een gesprek aan met de bedrijfsarts.
• Maak met je leidinggevende afspraken over de werktijden, pauzes en gewenste aanpassingen in werkzaamheden.

Rustruimte en kolfruimte

Als je tijdens het werk rustpauzes nodig hebt voor een goed verloop van de zwangerschap of als je wilt kolven in verband met borstvoeding, dan stelt jouw werkgever hier een geschikte ruimte voor beschikbaar.

Hulp vragen

Als je vragen hebt en die je vertrouwelijk wilt bespreken, dan kun je daarvoor altijd de bedrijfsarts raadplegen. Als aanpassingen in het werk nodig zijn, bespreek dat dan tijdig met jouw collega’s en je leidinggevende. Vraag advies aan een preventiemedewerker of bedrijfsarts als jullie er niet goed uitkomen.

Maak tijdig heldere afspraken met je team

Het werk kan schadelijke invloed hebben op de zwangerschap en borstvoeding. Als een collega zwanger wordt, dan kan het nodig zijn om de werkzaamheden aan te passen. Daarvoor heeft de werkgever afspraken gemaakt. Vraag deze op bij jouw werkgever.

Organiseren van het werk bij zwangerschap

Als een collega vanwege zwangerschap niet alle werkzaamheden kan doen, dan is het zaak hierover heldere afspraken te maken binnen het team. Je wilt niet dat dit tot een te hoge belasting gaat leiden voor collega’s. Ga dus tijdig het gesprek hierover aan als je aan ziet komen dat er taken overgenomen moeten worden. Het is belangrijk dat dit goed geregeld wordt, zodat de zwangere collega ook de zekerheid heeft dat zij de ruimte heeft om bepaalde taken niet of anders te doen. Hoe meer zij die ruimte voelt des te groter de kans dat de zwangerschap goed verloopt en ze gedurende de zwangerschap aan het werk kan blijven.