Cliëntgerichte werkzaamheden
Werken met cliënten kan fysiek flink belastend zijn. Het is belangrijk om klachten te voorkomen, zodat je nu en in de toekomst je werk kunt blijven doen.
Organiseer cliëntgerichte werkzaamheden gezond
Fysieke overbelasting is een belangrijke oorzaak van verzuim en uitval. Organiseer daarom cliëntgerichte werkzaamheden op een gezonde manier. Dat doe je aan de hand van onderstaande punten. Dan voldoe je ook aan de wet- en regelgeving rond fysieke belasting.
- Voer regelmatig een risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) uit, neem zo nodig maatregelen en houd de maatregelen en het plan van aanpak actueel.
- Gebruik de online TilThermometer (voor cliëntgebonden taken), de BeleidsSpiegel en de RisicoRadar (voor niet-cliëntgebonden taken) als verdieping van de RI&E. Als uit de RI&E naar voren komt dat fysieke belasting in je organisatie een aandachtspunt vormt, dan is verdieping nodig om tot oplossingen op maat te komen.
- Voor de TilThermometer geldt dat het nodig kan zijn deze tool in te zetten, ook zónder dat de RI&E hiertoe aanleiding geeft. We stellen hier de zogenaamde ‘voorvraag’: zijn er cliënten die fysieke ondersteuning nodig hebben bij een van deze activiteiten: in- en uit bed komen, zich verplaatsen in bed, toiletgang, aan- en uitkleden, wassen, douchen of baden?. Zo ja, dan moet de TilThermometer worden ingezet. Zo nee, dan is het inzetten van de TilThermometer niet nodig.
- Geef instructies en bied trainingen fysieke belasting aan. De BeleidsSpiegel (stap 7) geeft hiervoor concrete criteria.
- Is fysieke belasting een belangrijk thema in je organisatie? Overweeg dan om ergocoaches in te zetten. Ergocoaches zijn medewerkers die binnen de afdeling of organisatie een extra verantwoordelijkheid hebben voor de preventie en vermindering van fysieke belasting. Deze medewerker ondersteunt en begeleidt collega’s en fungeert als aanspreekpunt, aanjager en motivator. Dit vraagt uiteraard om opleiding en organisatorische inbedding (zie stap 3 van de BeleidsSpiegel).
- Houd rekening met kwetsbare groepen, zoals zwangere en kolvende medewerkers, oudere medewerkers en jongeren onder de 18 jaar. Dit is concreet uitgewerkt in stap 6 van de BeleidsSpiegel.
- Gebruik de informatie vanuit PAGO onderzoeken voor de invulling van het beleid fysieke belasting.
- Bevorder de vitaliteit van medewerkers, in samenhang met je beleid rond fysieke belasting of als afzonderlijk beleidsonderwerp.
Overweeg om alle medewerkers die met cliënten werken en fysiek belastend werk doen een GebruiksBoekje te geven. Het boekje is eigenlijk de papieren versie van de website GoedGebruik www.goedgebruik.nl en staat dus vol met instructies over fysiek gezond werken, uiteraard op basis van de Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting.
Praktijkrichtlijnen fysieke belasting
De Praktijkrichtlijnen geven aan wanneer iets te zwaar is. Dus wanneer gezonde fysieke belasting overgaat in overbelasting. Ze zijn afgesproken door de werkgevers- en werknemersverenigingen en de inspectie gebruikt ze bij hun inspecties.
Gebruik de praktijkrichtlijnen voor fysieke belasting
Dit zijn documenten waarin is uitgeschreven wat een gezonde en wat een ongezonde manier van werken is bij cliëntgerichte handelingen. Vraag een preventiemedewerker, ergocoach of fysiotherapeut om uitleg en oefen de toepassing samen met je collega’s.
Zet in op de zelfredzaamheid van cliënten
Hoe zelfredzamer cliënten zijn, hoe minder fysieke inspanning jij hoeft te leveren. Goed voor je eigen fysieke belasting en de cliënt krijgt een positieve prikkel om lichamelijk actief te zijn. Overleg met je collega’s over hoe je dat het handigst kunt doen en zorg ervoor dat je dit op eenzelfde manier bij cliënten inzet.
Ga goed om met aanwezige hulpmiddelen
Gebruik de aanwezige hulpmiddelen, zoals tilliften. Vraag zo nodig collega’s of de ergocoach om een instructie. Hulpmiddelen gebruiken betekent ook hulpmiddelen onderhouden. Meld daarom mankementen en beschadigingen.
Leef gezond
Eet gezond, slaap genoeg en beweeg en sport regelmatig. Je kent de tips vast al wel… Lukt het je ook om ze na te leven? Draai je nachtdiensten, dan zijn een goed voedingspatroon en hersteltijd belangrijk.
Bespreek fysieke belasting
Fysieke overbelasting kan leiden tot gezondheidsklachten en uitval. Samen kun je veel doen om fysieke overbelasting bij het werken met cliënten te voorkomen.
Zet fysieke belasting op de teamagenda
Bespreek regelmatig welke fysieke belasting jullie als team op je bordje krijgen en hoe je daar handig mee om kunt gaan. Ga na wat je er slim aan kunt organiseren, bijvoorbeeld door de taak of werkomgeving aan te passen, hulpmiddelen in te zetten of taken te rouleren. Nodig regelmatig de preventiemedewerker, ergocoach of fysiotherapeut uit om mee te kijken bij specifieke belastende activiteiten en ga samen na wat er handiger kan.
Gebruik de praktijkrichtlijnen voor fysieke belasting
Dit zijn documenten waarin is uitgeschreven wat een gezonde en wat een ongezonde manier van werken is bij cliëntgerichte handelingen. Vraag een preventiemedewerker, ergocoach of fysiotherapeut om uitleg en oefen de toepassing samen met je collega’s.
Handel op gelijke wijze
Het is belangrijk dat je als team één lijn trekt rond de inzet van hulpmiddelen en de activering van de cliënt. Door de afspraken over tillen en inzet hulpmiddelen op te nemen in het zorg-, begeleidings- of behandelplan voorkom je onduidelijkheid. Spreek elkaar aan op wat er goed gaat en beter kan.
Pas goed op minder belastbare collega’s
Zeker bij fysieke belasting hebben de volgende groepen extra aandacht nodig:
- Zwangere en kolvende collega’s. De belastbaarheid neemt af tijdens de zwangerschap.
- Oudere collega’s. Hoewel de verschillen tussen mensen groot kunnen zijn, is het een feit dat de belastbaarheid bij het ouder worden onvermijdelijk afneemt. Houd daar rekening mee in de werkverdeling.
- Jongeren onder de 18 jaar.